در این مقاله از سایت مدارپرداز، به ارائه چک لیست کامل نگهداری و تمیزکاری و درنتیجه مراقبت از دستگاه CNC به صورت روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه میپردازیم. در این چک لیست ها، مواردی که باید در هر بازه زمانی توسط تیم ماشین کار شما انجام شود را به شما ارائه میدهیم. با ما در مدارپرداز همراه باشید.
چرا نگهداری منظم از دستگاه CNC اهمیت دارد؟
دستگاههای CNC به دلیل دقت بالا و نقش کلیدی خود در تولید قطعات صنعتی، از مهمترین تجهیزات در صنایع مختلف محسوب میشوند. اما همانطور که هر دستگاه پیچیدهای برای عملکرد بهینه نیاز به مراقبت دارد، دستگاههای CNC نیز بدون نگهداری مناسب، با مشکلات متعددی روبهرو میشوند. انجام سرویسهای منظم و رعایت چک لیست تمیزکاری دستگاه، نهتنها عمر دستگاه را افزایش میدهد، بلکه مانع از خرابیهای ناگهانی و عدم نیاز به تعمیر دستگاه CNC میشود که میتوانند برنامههای تولید را به تأخیر بیندازند. نگهداری منظم، هزینههای تعمیرات بزرگ و تعویض قطعات را کاهش داده و از افت کیفیت در تولید جلوگیری میکند.
در صورت عدم توجه به نگهداری دستگاه CNC، معمولاً خرابیها و نقصهای اساسی در بازههای زمانی کوتاهتری رخ میدهند؛ بهطور مثال، ممکن است دستگاه هر 3 تا 6 ماه نیاز به تعمیرات اساسی داشته باشد. این خرابیها باعث کاهش بهرهوری و توقفهای مکرر در خطوط تولید میشوند. علاوه بر این، خرابی دستگاه میتواند کیفیت خروجی را بهشدت پایین آورده و ضررهای اقتصادی قابل توجهی ایجاد کند. به همین دلیل، برنامهریزی برای نگهداری دورهای و انجام سرویسهای پیشگیرانه، برای هر کسبوکاری که از دستگاههای CNC استفاده میکند، ضروری است. در ادامه به ارائه چک لیست در بازه های زمانی مختلف برای شما صنعتگران و ماشین کاران عزیز میپردازیم.
چک لیست روزانه نگهداری از دستگاه CNC
نگهداری روزانه دستگاه CNC از اهمیت ویژهای برخوردار است، زیرا تضمین میکند که دستگاه در طول روز عملکرد صحیحی داشته و از بروز مشکلات کوچک جلوگیری شود. بسیاری از این اقدامات تنها چند دقیقه زمان میبرند، اما نقش کلیدی در کاهش هزینههای تعمیرات و افزایش بهرهوری دارند. رعایت این چک لیست میتواند باعث افزایش عمر دستگاه و بهبود کیفیت تولید شود.
چک لیست روزانه نگهداری:

وظیفه | شرح وظیفه | زمان مورد نیاز | وضعیت (✔/✘) |
---|---|---|---|
بررسی وضعیت روغنکاری | اطمینان از کافی بودن روغن در سیستمهای روانکاری. | 5 دقیقه | |
تمیز کردن قطعات متحرک | پاک کردن ذرات و تراشهها از روی ریلها و ابزارها. | 10 دقیقه | |
چک کردن کابلها و اتصالات | بررسی عدم شلشدگی یا قطعی در سیمها و کابلها. | 5 دقیقه | |
اطمینان از خنککنندهها | بررسی سطح مایعات خنککننده و پر کردن آن در صورت نیاز. | 7 دقیقه | |
بررسی وضعیت ابزار برش | اطمینان از سالم بودن و عدم فرسودگی ابزارها. | 5 دقیقه |
چک لیست هفتگی نگهداری دستگاه CNC
نگهداری هفتگی دستگاه CNC به شما کمک میکند تا مشکلاتی که ممکن است در طول یک هفته ایجاد شوند، شناسایی و برطرف کنید. این بررسیهای دورهای برای بهینهسازی عملکرد دستگاه و جلوگیری از خرابیهای جدیتر بسیار مفید هستند.
چک لیست هفتگی نگهداری:

وظیفه | شرح وظیفه | زمان مورد نیاز | وضعیت (✔/✘) |
---|---|---|---|
بررسی سیستم خنککننده | اطمینان از عملکرد صحیح پمپها و خنککنندهها. | 10 دقیقه | |
بازبینی ابزارها و قطعات متحرک | بررسی سلامت ریلها، پیچها، و قطعات چرخشی. | 15 دقیقه | |
بررسی و تمیز کردن فیلترها | پاک کردن یا تعویض فیلترهای سیستم خنککننده و هوا. | 10 دقیقه | |
تست دقت محورهای دستگاه | بررسی تراز و دقت محورها با استفاده از ابزار مناسب. | 15 دقیقه | |
بازبینی سیستم روغنکاری | تست عملکرد سیستم روغنکاری و شناسایی نشتها. | 10 دقیقه |
چک لیست ماهانه برای تعمیر و نگهداری پیشگیرانه
نگهداری ماهانه شامل بررسیهای جامعتر و اقدامات پیشگیرانه است که به شناسایی مشکلات پنهان و جلوگیری از خرابیهای جدیتر کمک میکند. انجام این چک لیست به شما اطمینان میدهد که دستگاه در بهترین شرایط خود باقی میماند و نیازی به توقفهای غیرمنتظره نخواهد بود.
چک لیست ماهانه نگهداری:

وظیفه | شرح وظیفه | زمان مورد نیاز | وضعیت (✔/✘) |
---|---|---|---|
تعویض فیلترها و روانکنندهها | اطمینان از تعویض بهموقع فیلترهای خنککننده و روانکاری. | 20 دقیقه | |
کالیبراسیون دستگاه | تست دقت دستگاه و تنظیم مجدد در صورت نیاز. | 30 دقیقه | |
بازبینی قطعات الکتریکی و سنسورها | بررسی عملکرد سنسورها، کابلها و تابلو برق دستگاه. | 20 دقیقه | |
تست عملکرد سیستمهای ایمنی | بررسی کلیدهای اضطراری و سایر سیستمهای ایمنی. | 15 دقیقه | |
بازبینی کامل محورهای حرکتی و تسمهها | بررسی و تنظیم تسمهها و محورهای حرکتی برای جلوگیری از لرزش یا انحراف. | 30 دقیقه |
اشتباهات رایج در نگهداری از دستگاههای CNC
با وجود اهمیت بالای نگهداری از دستگاههای CNC، بسیاری از اپراتورها یا مدیران خطوط تولید ممکن است در این مسیر مرتکب اشتباهاتی شوند که منجر به کاهش عمر دستگاه یا افت کیفیت تولید میشود. این اشتباهات معمولاً به دلیل ناآگاهی یا کوتاهی در اجرای چکلیستهای نگهداری رخ میدهند. در ادامه به برخی از رایجترین این اشتباهات و اثرات آنها میپردازیم:
1. عدم رعایت سرویسهای دورهای
یکی از بزرگترین اشتباهات، غفلت از سرویسهای منظم و دورهای دستگاه است. بسیاری از کاربران، تنها زمانی که دستگاه دچار مشکل یا خرابی میشود، به تعمیر و نگهداری آن توجه میکنند. این رویکرد “تعمیر پس از خرابی” (Reactive Maintenance) به جای “تعمیر پیشگیرانه” (Preventive Maintenance) میتواند هزینههای زیادی را به همراه داشته باشد. برای مثال، یک خرابی کوچک که در چک لیست روزانه یا هفتگی قابل شناسایی بود، ممکن است در طول زمان به مشکلی بزرگتر تبدیل شود که نیاز به تعویض قطعات گرانقیمت یا حتی توقف کامل خط تولید دارد.
حتما بخوانید: روشهای جلوگیری از خرابی CNC
2. استفاده از قطعات یدکی نامعتبر یا بیکیفیت
برخی از شرکتها برای کاهش هزینهها، از قطعات یدکی بیکیفیت یا غیر استاندارد استفاده میکنند. این قطعات ممکن است در ابتدا عملکرد مناسبی داشته باشند، اما در طول زمان باعث آسیب به بخشهای دیگر دستگاه شده و نیاز به تعمیرات مکرر ایجاد کنند. بهعنوان مثال، استفاده از ابزارهای برش نامناسب میتواند به سرعت باعث سایش بیش از حد ریلها و موتورهای حرکتی شود.
3. بیتوجهی به تمیزی دستگاه
تراشهها و ذرات تولید شده هنگام کار با دستگاه CNC، اگر بهموقع تمیز نشوند، میتوانند به قطعات متحرک، ریلها و حتی سیستمهای خنککننده آسیب برسانند. این آلودگیها ممکن است باعث ایجاد اختلال در حرکت محورها یا کاهش دقت تولید شوند. تمیز کردن منظم دستگاه، بخش مهمی از نگهداری روزانه است که نباید نادیده گرفته شود.
4. نادیده گرفتن هشدارها و خطاهای دستگاه
دستگاههای CNC معمولاً به سیستمهای هشدار مجهز هستند که در صورت بروز خطا یا مشکل در عملکرد، اخطارهایی را به کاربر نمایش میدهند. نادیده گرفتن این هشدارها میتواند منجر به خرابیهای جدیتر شود. بهتر است بهمحض مشاهده هرگونه اخطار یا رفتار غیرعادی، دستگاه بررسی شود تا مشکل بهسرعت رفع گردد.
حتما بخوانید: 5 مشکل الکترونیکی رایج در دستگاههای CNC و راههای ساده برای رفع آنها
5. عدم آموزش کافی به اپراتورها
اپراتورهای دستگاه CNC باید بهطور کامل با نحوه عملکرد دستگاه و چکلیستهای نگهداری آشنا باشند. در غیر این صورت، ممکن است اقدامات اشتباهی انجام دهند که منجر به آسیب به دستگاه شود. برگزاری دورههای آموزشی برای اپراتورها، یکی از بهترین راهکارها برای کاهش این اشتباهات است.
نکات کلیدی برای بهبود طول عمر دستگاه CNC
برای به حداکثر رساندن عمر مفید دستگاه CNC و جلوگیری از خرابیهای ناگهانی، رعایت برخی نکات کلیدی میتواند بسیار مؤثر باشد. این نکات علاوه بر افزایش عمر دستگاه، کیفیت تولید و بهرهوری را نیز بهبود میبخشند.
1. برنامهریزی برای سرویسهای دورهای
همانطور که اشاره شد، سرویسهای دورهای نقش مهمی در کاهش هزینهها و افزایش طول عمر دستگاه دارند. برای اجرای بهتر این برنامهها:
- چکلیستهای روزانه، هفتگی و ماهانه را بهصورت مکتوب تهیه کرده و به اپراتورها ارائه دهید.
- یک تقویم سرویس دورهای ایجاد کنید تا بررسیهای پیشگیرانه در زمانهای مشخص انجام شود.
- از نرمافزارهای مدیریت نگهداری استفاده کنید که قابلیت ثبت و یادآوری سرویسهای دورهای را دارند.

اگر به دنبال یک شرکت معتبر جهت سرویس دورهای و تعمیر دستگاه CNC خود هستید، ما در شرکت مدارپرداز، بهترین گزینه برای شما جهت انجام این موضوع هستیم. کافیست با شماره ۰۲۱-۴۶۸۱۸۴۴۱ تماس حاصل فرمایید.
2. استفاده از قطعات و مواد مصرفی باکیفیت
قطعات و مواد مصرفی استاندارد، علاوه بر بهبود عملکرد دستگاه، خطر خرابی را نیز کاهش میدهند. به همین دلیل، بهتر است همیشه از قطعات یدکی اصلی و روغنهای روانکننده معتبر استفاده کنید. همچنین، مایعات خنککننده باید از برندهای قابل اعتماد تهیه شوند تا از آسیب به سیستمهای داخلی جلوگیری شود.
حتما بخوانید: مهمترین قطعات دستگاه CNC و نحوه کارکرد آنها
3. ثبت سوابق نگهداری دستگاه
ثبت سوابق دقیق از تمامی سرویسها، تعمیرات و خرابیها میتواند به شما کمک کند تا الگوهای مشکلات را شناسایی کرده و از تکرار آنها جلوگیری کنید. این سوابق به تکنسینهای تعمیرات نیز اطلاعات ارزشمندی در مورد تاریخچه دستگاه ارائه میدهند.
4. نظارت بر عملکرد دستگاه با استفاده از تکنولوژیهای مدرن
امروزه دستگاههای CNC به حسگرها و سیستمهای هوشمندی مجهز شدهاند که میتوانند اطلاعات دقیقی درباره وضعیت دستگاه، از جمله دما، فشار، لرزش و سرعت محورها ارائه دهند. این دادهها به شما کمک میکنند تا مشکلات را قبل از وقوع شناسایی کنید و اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهید.
5. تنظیمات دقیق و کالیبراسیون منظم
یکی از مهمترین عوامل در عملکرد صحیح دستگاه CNC، کالیبراسیون دقیق آن است. با کالیبره کردن دستگاه در بازههای زمانی مشخص، میتوانید دقت و کیفیت تولید را تضمین کرده و از فرسایش سریع قطعات جلوگیری کنید.
6. استفاده صحیح از دستگاه
اپراتورها باید با نحوه استفاده صحیح از دستگاه آشنا باشند و از انجام کارهایی که ممکن است به دستگاه آسیب برساند، خودداری کنند. بهعنوان مثال:
- استفاده از ابزارهای برش مناسب برای هر نوع متریال.
- اجتناب از بارگذاری بیش از حد دستگاه.
- توقف فوری دستگاه در صورت مشاهده عملکرد غیرعادی.
نتیجهگیری
دستگاههای CNC بهعنوان یکی از مهمترین ابزارهای تولیدی در صنایع مختلف، نیاز به نگهداری منظم و اصولی دارند. با رعایت چکلیستهای روزانه، هفتگی و ماهانه، میتوان از بروز مشکلات کوچک جلوگیری کرده و عمر مفید دستگاه را افزایش داد. اشتباهات رایج در نگهداری، مانند غفلت از سرویسهای دورهای، استفاده از قطعات بیکیفیت و نادیده گرفتن هشدارهای دستگاه، میتوانند هزینههای هنگفتی را برای کسبوکارها به دنبال داشته باشند.
رعایت نکات کلیدی مانند برنامهریزی برای سرویسها، استفاده از قطعات باکیفیت، ثبت سوابق دقیق و آموزش اپراتورها، از جمله اقدامات ضروری برای بهینهسازی عملکرد دستگاههای CNC است. این رویکرد نهتنها هزینههای تعمیرات را کاهش میدهد، بلکه کیفیت و بهرهوری تولید را نیز بهبود میبخشد.
در نهایت، نگهداری منظم دستگاه CNC یک سرمایهگذاری بلندمدت است که بازده آن در قالب کاهش هزینههای خرابی، افزایش دقت تولید و بهبود سودآوری نمایان میشود. اگر کسبوکار شما از دستگاههای CNC استفاده میکند، اکنون بهترین زمان برای بازنگری در روشهای نگهداری و اجرای چکلیستهای ارائهشده در این مقاله است.
بدون نظر